Αναζητώντας τα ίχνη των πεσόντων

Αναζητώντας τα ίχνη των πεσόντων  (Από τις ιστορίες του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚ πουΑΙ)

ΤΙΜΗ ΣΤΟ 1821 - 200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Πρωτεργάτες της λευτεριάς του'21 από τα 11 χωριά του

τέως Δήμου Αρήνης

 Γρηγόριος Παπαθεοδώρου-Επίσκοπος Μεθώνης, αγωνιστής κληρικός.

Μεταξύ των ρασοφόρων αγωνιστών που ξεπλήρωσαν πιστά το χρέος τους  προς την πατρίδα και συνετέλεσαν τα μέγιστα στα χρόνια της σκλαβιάς  για την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού, ήταν και ο προτελευταίος επίσκοπος Μεθώνης Γρηγόριος Παπαθεοδώρου.

Ο επιφανής ιεράρχης γεννήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1770 στην Αλβενα (σήμερα Μίνθη).

Την ίδια χρονιά στο κοντινό χωριό της Τριφυλίας Βασιλικό στη θέση Ραμοβούνι γεννήθηκε και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

Πατέρας του Δεσπότη ήταν ο παπα-Θεόδωρος Οικονόμου (παπάς του χωριού) με καταγωγή από τη Ζούρτσα (σήμερα Ν.Φιγαλεία) και μητέρα του η Αναστασία Σακελλαρίου.

Ο Γρηγόριος νέος μπήκε στην υπηρεσία της Εκκλησίας και στην πλούσια βιβλιοθήκη του μοναστηριού της Βυτίνας συμπλήρωσε τις σπουδές του.

Στις 16 Μαϊου του 1800 χειροτονήθηκε ιερέας και στις 9 Απριλίου  1806 έγινε Πρωτοσύγκελος στη Μητρόπολη Χριστιανουπόλεως (τη σημερινή Τριφυλίας και Ολυμπίας).

Στις 12 Αυγούστου 1816 ορίστηκε επίσκοπος Μεθώνης με Πατριαρχικό διάταγμα από τον Πατριάρχη Γρηγόριο του Ε’.

Από το στόμα του Καρυτινού γιατρού Αντώνη Πελοπίδα έμαθε τον Οργανισμό της Φιλικής Εταιρείας και αφοσιώθηκε στο επαναστατικό της πρόγραμμα.

Εγινε φιλικός και από τότε στα στήθια του φώλιασαν φλογερά αισθήματα. Κατηχεί συγγενείς και πατριώτες και τους προετοιμάζει για το εγερτήριο του έθνους.

Η είσοδός του στη Φιλική Εταιρεία χαροποίησε τον Υψηλάντη όπως προκύπτει από την απαντητική επιστολή του προς τον επίσκοπο Γρηγόριο.

Μέχρι την έναρξη της εθνεγερσίας ο Γρηγόριος εργάζεται αδιάκοπα και μεταβάλλει τη μητρόπολή του σε «πολεμικό εργοστάσιο».

Σε λίγο χρονικό διάστημα μύησε στη Φιλική Εταιρεία τους Σπετσιώτες πλοιάρχους Νικόλαο Μπόταση και Χατζή Νικόλα Γκίνη, τον προεστό των Σπετσών Παναγιώτη Μπόταση, τους Κορωναίους εμπόρους Ηλία Σακόπουλο και Γεώργιο Αθουργίτη, τα αδέλφια του και το διάκο του Αμβρόσιο.

Όταν δόθηκε το σύνθημα της επαναστάσεως ο Γρηγόριος παράτησε την ποιμαντορική ράβδο, ζώστηκε τ ’άρματα και στις 29 Μάρτη (και κατ’ άλλους ιστορικούς στις 25 Μάρτη) ύψωσε στη Μεθώνη τη σημαία της Επαναστάσεως.

Κατά τον Φωτάκο πρωτοστάτησε στον σηκωμό της περιοχής του και στις πολιορκίες της Μεθώνης και του Νιόκαστρου, βοηθούμενος παρά των αδελφών του και λοιπών συγγενών του. Εδρασε όπως πρόσταζαν οι ώρες.

Μετά τα επαναστατικά γεγονότα που σημειώθηκαν στη Μεσσηνία, οι Τούρκοι της Τριφυλίας έντρομοι κλείστηκαν στα φρούρια της Μεθώνης και του Νιόκαστρου.

Στο Νιόκαστρο κλείστηκαν εκτός από τους ντόπιους και οι Τούρκοι της Κυπαρισσίας, που είχαν αναχωρήσει από την Αρκαδιά (Κυπαρισσία) με τα γυναικόπαιδά τους τη νύκτα της 25^ης προς 26^η Μαρτίου 1821.

Ο πολιορκητικός κλοιός από ξηράς έγινε ισχυρότερος γιατί κατέφθασαν δυνάμεις από Μεσσήνιους, Λάκωνες και Ζακυνθηνούς.

Στις 18 Μαϊου 1821 έφθασαν προ του Νιόκαστρου τα Σπετσιώτικα καράβια. Ο Γενικός αρχηγός Γρηγόριος Παπαθεοδώρου, επίσκοπος Μεθώνης φρόντισε αμέσως να εξασφαλίσει τροφές και εφόδια.

Στα τέλη Ιουνίου η κατάσταση των πολιορκημένων στο Νιόκαστρο ήταν αφόρητη. Ο αποκλεισμός τους απ’ όλες τις μεριές έφερε τα αποτελέσματά του.

Οι προσπάθειες τουρκικού πλοίου στα μέσα Ιουλίου για να εφοδιάσει το Νιόκαστρο με τρόφιμα απέτυχαν γιατί εμποδίστηκε από τα Σπετσιώτικα καράβια.

Μετά τις άκαρπες προσπάθειες επισιτισμού η κατάσταση των πολιορκημένων έγινε τραγική και αναγκάστηκαν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την παράδοσή τους.

Στις 7 Αυγούστου 1821 ως Γενικός αρχηγός των στρατιωτικών δυνάμεων Μουσταφά Αγά Μπάσογλου παράδωσε στο Γρηγόριο τα κλειδιά του κάστρου αφού προηγουμένως υπογράφτηκε συμφωνητικό παράδοσης.

Το συμφωνητικό υπόγραψαν οι οπλαρχηγοί της περιοχής με πρώτον τον Μεθώνης Γρηγόριο.

 

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΡΑΣΗ

Ο Γρηγόριος πρόσφερε υπηρεσίες και στα πολιτικά πράγματα. Το 1823 μαζί με τους επισκόπους Ανδρούσης Ιωσήφ και Βρεσθένης Θεοδώρητο καθώς και με το Σακελλάριο Ιωάννη Αναστασίου υπέγραψε τρίτος κατά σειρά το ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ δηλαδή το Νόμο της Επιδαύρου.

Με αυτό το νόμο θα κυβερνιόταν ο τόπος. Η σημασία του τεράστια γιατί θα δημιουργούσε τις βάσεις για ενιαία διοίκηση και θα περιόριζε τις αντιθέσεις και τις φιλοδοξίες προσώπων και περιοχών.

Στις 23 Μαϊου 1823 εκλέχτηκε μέλος του εκτελεστικού μαζί με τον Βρεσθένης Θεοδώρητο, τον Πανούτσο Νοταρά, τον Αναστάσιο Λόντο και άλλους.

Στις 22 Νοεμβρίου του ιδίου έτους ο Πανούτσος Νοταράς προφασιζόμενος ασθένεια παραιτήθηκε και χρέη προέδρου ανατέθηκαν στο Δεσπότη Μεθώνης Γρηγόριο Παπαθεοδώρου.

Χρημάτισε πληρεξούσιος στη Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους και το 1824 ήταν Πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας.

 

ΔΙΑΜΑΧΕΣ

Από το 1823 είχε επέλθει διάσταση ανάμεσα στο Βουλευτικό και το Εκτελεστικό. Η πολιτική κρίση συνεχίστηκε και στα μέσα Ιανουαρίου 1824. Τότε μέρος του Βουλευτικού προσκείμενο στον Κολοκοτρώνη  μαζί του δε και ο Γρηγόριος μετακινείται από το Ναύπλιο στην Τρίπολη και εκεί συγκροτείται η Βουλή όπου και ψηφίζεται αντιπρόεδρος ο επίσκοπος Γρηγόριος και γραμματέας ο Χίος Αντώνης Βλαβιανός.

Προσκλήθηκε και ο Υψηλάντης για την προεδρία αλλά δε δέχτηκε να λάβει μέρος.

Προ αυτής της κατάστασης ουσιαστικός πρόεδρος είναι πλέον ο Γρηγόριος ο οποίος ανήσυχος και περίλυπος για τις διαμάχες απευθύνει στις 24 Φεβρουαρίου 1824 μακροσκελή εγκύκλιο στην οποία δεν μπορεί να μη θαυμάσει κανείς το ύφος, τη γνώση και τις σύνθετες ικανότητες του Γρηγορίου Παπαθεοδώρου[6].

Το Μάρτη του 1825 ο Ιμπραήμ εισβάλλει στη Μεσσηνία. Ο Μεθώνης Γρηγόριος κινήθηκε και έδρασε κεραυνοβόλα.

Άφησε την Τριπολιτσά που βρισκόταν και φθάνει στην Κυπαρισσία παρασέρνοντας μαζί του και τους Αρκαδινούς του κάμπου.

Στις 25 Μάρτη 1825 πιάνει  το φρούρια Παλιοναβαρίνο. Διορθώνει το φρούριο, αποθηκεύει τρόφιμα, γεμίζει, τις στέρνες με νερό και ετοιμάζεται. Οι Ελληνες είναι διχασμένοι.

Ο Ιμπραήμ εκμεταλλευόμενος τη διχόνοια των Ελλήνων και έχοντας ως συμβούλους ξένους αξιωματικούς βάδισε με προδιαγεγραμμένο σχέδιο.

Έριξε το βάρος πρώτα στο Παλιόκαστρο και τελευταίο άφησε το Νιόκαστρο. Η θέση των πολιορκημένων δεινή. Βοήθεια απέξω καμμιά. Νερό, τρόφιμα και πολεμοφόδια εξαντλήθηκαν.

Στις 29 Απριλίου 1825 ο Ιμπραήμ έσφιξε την τανάλια της πολιορκίας.

Η ηρωική άμυνα των πολιορκημένων, είχε τον ηρωικό επίλογο, την έξοδο. Ο Γρηγόριος μαζί με τους οπλαρχηγούς αποφάσισαν να εξέλθουν τη νύχτα.

Λίγοι σώζονται, πολλοί πληγώνονται και άλλοι με το θάνατό τους κερδίζουν την αθανασία.

Κατά την έξοδο ανάμεσα σε πολλούς άλλους συνελήφθη και ο Μεθώνης Γρηγόριος.

 

Η ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ

Ο Γρηγόριος κατά διαταγή του Ιμπραήμ απομονώθηκε σε σκοτεινό και ανήλιο μπουντρούμι. Μαζί με αυτόν κλείστηκαν ο αδελφός του ο Παπαντώνης, ο γαμπρός του Αναστάσιος Κατσαρός, ο διάκος του Αμβρόσιος και αρκετοί άλλοι.

Το μαρτύριο κράτησε ένα εξάμηνο. Στο διάστημα αυτό ο Ιμπραήμ επεδίωκε το προσκύνημα των φυλακισμένων, για αυτό έστελνε τακτικά τους δεσμοφύλακες να ρωτήσουν το δεσπότη μήπως μετάνιωσε και ήθελε να προσκυνήσει τον Τουρκοαιγύπτιο πασά.

Εκείνος αγέρωχος και οπλισμένος με τη δύναμη της πίστης και της προσευχής βροντοφώναξε:

«πως ο Δεσπότης της Μεθώνης δύο πράγματα στον  κόσμο προσκυνάει.

τον παντοδύναμο θεό και τη μητέρα του πατρίδα και κανέναν άλλο».

Το μαρτύριο κράτησε ένα εξάμηνο και στις 22 Οκτωβρίου 1825 ήλθε το τέλος.

Το κορμί του Γρηγορίου οι αραπάδες το πέταξαν στη θάλασσα, το κύμα το παρέσυρε και σφηνώθηκε στο στόμιο ενός θαλάσσιου σπηλαίου.

Εκεί το βρήκε αργότερα ο Κεφαλλονίτης πλοίαρχος Διονύσιος Φωκάς ο οποίος το πήρε και το πήγε στην Οδησσό όπου το έθαψε με τιμές.

Ο Αλβεναίος ιεράρχης δεν ευτύχησε να δει την πατρίδα του ελεύθερη.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ -ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΕΣ ΤΙΜΕΣ

Αυτός ήταν ο προτελευταίος επίσκοπος Μεθώνης. Αγνός στην ιερατική του ζωή, δίκαιος στην πολιτική του, αλύγιστος και αδιάφθορος.

Για τις εξαιρετικές υπηρεσίες που πρόσφερε στην πατρίδα αναγνωρίστηκε αξιωματικός Α’ Τάξεως με Α.Μ.52.

Αλλά ο εθνομάρτυρας Γρηγόριος Παπαθεοδώρου, που πότισε το δέντρο της λευτεριάς με το αίμα του δεν ήταν δυνατόν να ξεχαστεί και από την Εκκλησία.

Μετά από 135 χρόνια από το θάνατό του δηλαδή το 1960 ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος φρόντισε και στήθηκε η προτομή του στον τόπο του μαρτυρίου του, στη Μεθώνη.

Επίσης αργότερα καθιερώθηκε να γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου, επισκόπου Μεθώνης, εθνοιερομάρτυρα την 22 Οκτωβρίου κάθε χρόνου.

Το 1981 -κάπως αργά- ο Σύλλογος της γενέτειράς του, τίμησε το Γρηγόριο και τ’ αδέλφια του και τους άλλους πατριώτες χαράσσοντας τα ονόματά τους στη μαρμάρινη πλάκα του ηρώου που έστησε προς τιμή τους στη γενέτειρά τους Μίνθη.

ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ 1940-41

79 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ. ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ 1940-41
Κάθε χρόνο που ο Οκτώβρης πλησιάζει στο τέλος του, ξυπνάνε μνήμες. Η σκέψη μας γυρίζει πίσω σε εκείνους που χάθηκαν στα πεδία των μαχών. Οι περισσότεροι έμειναν για πάντα εκτός των συνόρων, εκεί που υπάρχουν τόποι γεμάτοι με κόκκαλα και σφαίρες. Εμειναν πιστοί στις σκοπιές του χρέους.
Η πρώην επαρχία Ολυμπίας έδωσε το παρόν σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες  και τα παιδιά της πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της λευτεριάς.
Στον πόλεμο 1940-41 θρήνησε 144 παιδιά της από 56 χωριά. 

Να τους θυμηθούμε και να τους τιμήσουμε.

https://www.youtube.com/watch?v=_K6sLWhUQiY

Σαν σήμερα 9 Μαρτίου 1941. Οι “νέες Θερμοπύλες” στο ύψωμα 731 στην Αλβανία

Συμπληρώνονται φέτος 78 χρόνια από την ηρωϊκή αντίσταση των Ελλήνων μαχητών στα υψώματα 731 και 717.

Στα υψώματα αυτά κατά τη διάρκεια της λεγόμενης εαρινής επίθεσης των Ιταλών και συγκεκριμένα κατά την  περίοδο από της 9 έως 25 Μαρτίου 1941 γράφτηκε μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της Ελληνικής ιστορίας.

Αξίζει να αναφερθούμε στα ιστορικά γεγονότα. Τα υψώματα 731 και 717  στην Αλβανία είναι βόρεια της Κλεισούρας κοντά στον αυχένα της Τρεμπεσίνας. Ηταν από τα ισχυρότερα ερείσματα που είχε καταλάβει ο ελληνικός στρατός κατά τη χειμερινή περίοδο. Εφραζαν το πέρασμα των Ιταλών προς την Κλεισούρα απ’όπου θα μπορούσαν να κατευθυνθούν μέσω της κοιλάδας του Αώου προς την Πρεμετή –Λεσκοβίκι –Μέρτζανη και Ερσέκα αποκόπτοντας έτσι το βόρειο και το νότιο μέτωπο και θα έφταναν στη συνέχεια άνετα προς τα Ιωάννινα.

Στις 6.30 το πρωϊ της 9^ης Μαρτίου και έως τις 9.00 επί δυόμισι ώρες εκδηλώθηκε σφοδρή επίθεση του ιταλικού πεζικού σε μήκος 6 χιλιομέτρων. Τα 300 πυροβόλα των Ιταλών έριξαν περί τις 100.000 βλήματα κατά του υψώματος 731. Το ύψωμα ανασκάφτηκε. Τα δέντρα που το κάλυπταν ξεριζώθηκαν, τα δε χαρακώματα και τα συρματοπλέγματα των Ελλήνων μαχητών διαλύθηκαν. Το ύψωμα κόντυνε κατά 5 μέτρα. Εγινε 726.

Μέχρι το τέλος της ημέρας ακολούθησαν άλλες τρεις λυσσώδεις επιθέσεις. Το 5^ο Σύνταγμα αντιμετώπισε νικηφόρα και αυτή την επίθεση των Ιταλών. Μέσα στο ανασκαμμένο ύψωμα υπήρχαν ακόμη Ελληνες μαχητές που άφηναν τους Ιταλούς να πλησιάζουν σε απόσταση βολής και ύστερα τους θέριζαν με αιφνιδιαστικές επιθέσεις και τις ξιφολόγχες. Ουδείς εγκατέλειψε.

Είχε προηγηθεί η διαταγή του Ταγματάρχη Δημήτρη Κασλά, Διοικητή του 2^ου τάγματος του 5^ου Συντάγματος που υπερασπιζόταν το 731 που έλεγε:

«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρις εσχάτων. Ουδείς θα κινηθεί προς τα οπίσω. Εμψυχώσατε τους άνδρες σας και τονώσατε το ηθικόν των. Τότε μόνον θα διέλθει ο εχθρός  εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας».

Η αντίσταση των Ελλήνων και η μάχη σώμα με σώμα συνδυασμένη και με την αποτελεσματικότητα του πυροβολικού επιφέρουν σοβαρές απώλειες στους Ιταλούς. Οι ίδιες τρομερές σκηνές επανελήφθησαν και τις επόμενες ημέρες. Η απαράμιλλη γενναιότητα και η αυτοθυσία των αμυνόμενων υπερασπιστών του υψώματος 731 δεν επιτρέπει καμία παραχώρηση.

Στο υπόλοιπο μέτωπο δηλαδή βόρεια του Αψου ποταμού και δυτικά του Αώου ποταμού οι επιθέσεις των Ιταλών απέτυχαν οικτρά. Ο απολογισμός σε νεκρούς και τραυματίες από πλευράς Ιταλών πολύ οδυνηρός.

Η αντίσταση των Ελλήνων ακύρωσε την προσπάθεια του Μουσολίνι να κατακτήσει την Ελλάδα και ντροπιασμένος και ταπεινωμένος αναχωρεί στις 21 Μαρτίου για τη Ρώμη. Ετσι έληξε η λεγόμενη εαρινή ιταλική επίθεση με σημαντικές απώλειες και από τις δύο πλευρές.

Κάθε χρόνο η Περιφερειακή ενότητα Τρικάλων οργανώνει εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για να τιμήσει τα ηρωϊκά παιδιά της που ντρόπιασαν τον Μουσολίνι.

Συνέντευξη στην εφημερίδα των Ιωαννίνων "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ"

Συνέντευξη στην εφημερίδα των Ιωαννίνων "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ"

Λίγες ημέρες πριν την 28η Οκτωβρίου 2018 και την 78η επέτειο του ΟΧΙ η εφημερίδα των Ιωαννίνων "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ" φιλοξένησε συνέντευξή μου που έδωσα στο συνεργάτη της Αλέκο Ράπτη.
Η συνέντευξη αναφέρεται στη μακρόχρονη έρευνά για τους πεσόντες του 1940-41 που έμειναν για πάντα εκτός των συνόρων, στις πρόσφατες εκταφές και την ανάδειξη των πεσόντων που φιλοξενεί το μοναδικό με αναγνωρισμένους πεσόντες στρατιωτικό κοιμητήριο του Βουλιαρατίου Αργυροκάστρου.

Διαβάστε εδώ:
http://www.agon.gr/news/161/ARTICLE/42634/2018-10-27.html

Αναζητώντας τα ίχνη των ηρώων του 1940-41

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΙΧΝΗ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ του 1940-41

Μια ενδιαφέρουσα και συγκινητική εκπομπή

«ΙΣΤΟΡΙΕΣ» ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΚΑΙ  14/02/2018  

Επιλέξτε εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=RFBa2DaROXU