Αγαθοκλής Παναγούλιας -Συγγραφικό έργο

Αναγνωρισμένοι Ηπειρώτες πεσόντες του'40 στη Νότια Αλβανία

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΙ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ

Του Αγαθοκλή Παναγούλια
Ιστορικού ερευνητή -Συγγραφέα

Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης ιστορικής μου έρευνας για τους πεσόντες του'40 έχω εντοπίσει στους τόπους τιμής στη Νότια Αλβανία τους τάφους 15 ηπειρωτών μαχητών του'40 που άφησαν την τελευταία τους πνοή στη γειτονική χώρα.

Για τους περισσότερους απ'αυτούς έχω ενημερώσει και έχω συνοδεύσει τους συγγενείς τους στους  τόπους τιμής.

Δώδεκα ηπειρώτες μαχητές του 40' κρατάει σφιχτά στα σπλάχνα της, 69 χρόνια η γη του Βουλιαρατίου  Αργυροκάστρου. Το χωριό αυτό βρίσκεται 6 χιλιόμετρα μετά το μεθοριακό φυλάκιο της Κακαβιάς.  Οπως αναφέρω σε προηγούμενη ανάρτηση του  ιστολογίου μου στο χωριό αυτό βρίσκεται το μοναδικό Ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο στην Αλβανία με αναγνωρισμένους πεσόντες του 1940-41. Στην ίδια ανάρτηση ο αναγνώστης μπορεί να ενημερωθεί για τον αξιοθαύμαστο τρόπο διατήρησής του νεκροταφείου αλλά και την ανάδειξη των άγνωστων για πολλά χρόνια πεσόντων .

Αλλοι τρεις αναγνωρισμένοι ηπειρώτες πεσόντες βρίσκονται σε ομαδικό τάφο στο γειτονικό με το Βουλιαράτι χωριό Βοδίνο.

Παραθέτω τον κατάλογο όλων αυτών με σύντομο βιογραφικό και φωτογραφίες:

α. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΙ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΙ

1.Βασιλαράς Βασίλειος του Γεωργίου Μικρό Περιστέρι Ιωαννίνων
Στρατιώτης, 8ου Συν/τος Ορειβατικού Πυροβολικού
Ημερομηνία αποβιώσεως 8-01-1941

2.Γαρίδης Φώτιος του Χρήστου - Ξηρόλοφος Θεσπρωτίας
Στρατιώτης του Ανεξαρτ. Τάγματος Πολυβόλων
Ημερομηνία αποβιώσεως 11.01.1941

3.Γιαννάκης Θεόδωρος του Μιχαήλ
Φλαμουράρι Ζαγορίου, Στρατιώτης 15ου Συν/τος
Ημερομηνία αποβιώσεως 22.2.1941

4.Δερδεμέζης Ιωάννης του Δημητρίου
Δερβίζιανα Ιωαννίνων, Λοχίας 15ου Συν/τος πεζικού
Ημερομηνία αποβιώσεως 12.2.1941

5.Μαρίτσης Παναγιώτης του Μιχαήλ
Αγιος Κοσμάς Πωγωνίου,
Στρατιώτης Ανεξαρτ.Τάγματος Δελβινακίου
Ημερομηνία αποβιώσεως 31.01.1941

6.Μασούρας Ζώης του Ιωάννου
Ανέζα Αρτας, Στρατιώτης 40ου Συν/τος Ευζώνων
Ημερομηνία αποβιώσεως 26.01.1941

7.Μήτσης Μιχαήλ του Σωτηρίου
Αετόπετρα Κονίτσης,
Στρατιώτης του Ανεξαρτ.τάγματος Κονίτσης
Ημερομηνία αποβιώσεως 05.2.1941

8.Νάστος Παντελής του Νικολάου
Μάζια Ιωαννίνων, Στρατιώτης 15ου Συν/τος Πεζικού
Ημερομηνία αποβιώσεως 14.2.1941

9.Ντούμης Πέτρος του Ανδρέου
Πλαγιά (Ζέρμη) Κονίτσης, Στρατιώτης 85ου Συν/τος πεζικού

10.Παπαμάργαρης Αναστάσιος του Κων/νου
Πράμαντα Ιωαννίνων, Λοχίας 15ου Συν/τος πεζικού
Ημερομηνία αποβιώσεως 08.04.1941

11.Παπάς Γεώργιος του Ιωάννου
Ιωάννινα, Λοχίας 15ου Συν/τος πεζικού
Ημερομηνία αποβιώσεως 28.01.1941

12.Τζουβέλης Νικόλαος του Θωμά

Κουκλέσι Ιωαννίνων, Στρατιώτης Α' Ορεινού χειρουργείου
Ημερομηνία αποβιώσεως 24.01.1941

β. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΙ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΟΔΙΝΟ

Εδώ στον ομαδικό τάφο αναπαύονται 3 Εύζωνοι του 40ου Συν/τος που άφησαν την τελευταία τους πνοή στις 28/11/1940. Είναι οι:
1.Μπουραντάς Ιωάννης του Ευαγγέλου από το Κομπότι Αρτας
2.Γραβιάς Στέφανος του Χρήστου από τον Καταρράκτη Αρτας και
3.Στάμος Χρήστος του Γεωργίου από Αγναντα Αρτας
Οι συγγενείς τους έμαθαν γι'αυτούς μετά από 68 χρόνια. 

Αφιέρωμα στο στρατιώτη Δημήτρη Χατζή από την Αχαϊα

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗ ΠΟΥ ΑΦΗΣΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΟΥ ΠΝΟΗ ΣΤΟ ΥΨΩΜΑ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΙ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ

Του Αγαθοκλή Παναγούλια

Ιστορικού ερευνητή -Συγγραφέα

Ο στρατιώτης Δημήτρης Χατζής που γεννήθηκε στο χωριό Κούτελη Καλαβρύτων άφησε την τελευταία του πνοή την 1η Δεκεμβρίου 1940 στο υπερκείμενο του χωριού Βουλιαράτι ύψωμα του Αγίου Αθανασίου. Χτυπήθηκε από εχθρικά πυρά κατά την οπισθοχώρηση των ιταλικών στρατευμάτων. Ηταν  μόλις 24 χρόνων.

Λίγες ημέρες πριν, είχε στείλει από το μέτωπο στην οικογένειά του την τελευταία του φωτογραφία με την προφητική σημείωση στην πίσω πλευρά.

Η αφιέρωση στην οικογένειά του σε έμμετρο στίχο έχει ως εξής:

Λάβετε το κορμάκι μου                          Το σώμα και τα κόκαλα         

εις το χαρτί επάνω                                   όλα γα γίνουν χώμα             

να το'χετε ενθύμιο                                   μα η φωτογραφία μου           

αν τύχει και πεθάνω                                 θα μείνει στον αιώνα            

                               Λάβετε κορμί που δε μιλεί

                               κλεισμένο έχει το στόμα

                               Αν θα μιλούσε θάλεγε

                               τα βασανά μου ακόμα

                           

 Γνώριζα τον τόπο τιμής και φρόντισα να ενημερώσω τους συγγενείς του. Μετά από έρευνα τους εντόπισα στην Πάτρα και μετά από 62 χρόνια στις 28.10.2002 συνόδευσα τις υπέργηρες αδελφές του στο τόπο τιμής όπου σε ειδική εκδήλωση οι κάτοικοι του Βουλιαρατίου τον τίμησαν.

Με αφορμή την παραπάνω αφιέρωση και την τιμητική εκδήλωση των κατοίκων ο λαϊκός ποιητής του Βουλιαρατίου Αλκιβιάδης Κουρεμένος έγραψε το ακόλουθο ποίημα.

ΣΤΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗ

Είκοσι χρόνων ήσουνα                              Εδώ έχεις τον τάφο σου

και πας να πολεμήσεις,                            είσαι εδώ κοντά μας

Λεβεντονιέ μου όμορφε                              Μες το δικό μας το χωριό

πατρίδα να τιμήσεις                                  στ'άγια χωματά μας

Οχι του είπες του εχθρού                          Κρυφά οι Βουλιαρατινοί

ποτέ δεν θα σ'αφήσω                                Σ'ανάβανε κεράκι

μα σα λιοντάρι θα ριχτώ                            Αλλά εκείνον τον καιρό

και θα σε πολεμήσω                                 Το σβήναν βρυκολάκοι

Την όμορφη Ελλάδα μας                            Τώρα αλλάξαν οι καιροί

Αλλος δεν θα την πάρει                              Ηρθαν και οι δικοί σου

Ας είσαι δυνατότερος                                  Εξήντα δύο χρόνια έψαχναν

Δεν κάνω τέτοια χάρη                                 Να βρούνε το κορμί σου

Τα νιάτα σου δε σκέφτηκες                         Σήκω Δημήτρη να τους δεις

τη μάνα την καλή σου                                 που σαν κεράκι λιώνουν

Ηρωϊκά πολέμησες                                     από τον πόνο τον πολύ

κι έδωσες τη ζωή σου                                  τα μάτια τους βουρκώνουν

Στης Αλβανίας τα βουνά

Εκεί στο Τεπελένι

Δημήτρη η θυσία σου

στην ιστορία μένει

Ανάδειξη πεσόντων (2)

ΤΟ ΥΨΩΜΑ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΙ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΤΟΠΟΣ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΤΟΥ 1940-41

Του Αγαθοκλή Παναγούλια
Ιστορικού ερευνητή -Συγγραφέα

Απέναντι απ’την ελληνική μεθόριο και σε απόσταση 6 περίπου χιλιομέτρων από το μεθοριακό φυλάκιο της Κακαβιάς βρίσκεται το χωριό Βουλιαράτι Αργυροκάστρου σκαρφαλωμένο σε μια πλαγιά της οροσειράς «Ακροκεραύνεια».

Στη βορεινή πλευρά του υψώνεται μια ράχη –προέκταση του βουνού που στην κορυφή της σχηματίζεται ένα πλάτωμα με ερείπια παλαιού μοναστηριού. Ανάμεσα στα ερείπια είναι το εκκλησάκι Αγίου Αθανασίου. Για το λόγο αυτό ονομάστηκε από το Επιτελείο στρατού ύψωμα Αγίου Αθανασίου. Οι ντόπιοι το λένε «Προσήλιο» γιατί η πλαγιά του που είναι απέναντι του χωριού είναι ανατολικομεσημβρινή.

Το ύψωμα αυτό ελέγχει την κοιλάδα της Δρόπολης απ’όλες τις κατευθύνσεις καθώς και τον αυτοκινητόδρομο που την διασχίζει. Από το δρόμο αυτό την περίοδο του’40 περνούσε οπισθοχωρώντας η κύρια δύναμη του ιταλικού στρατού κατευθυνόμενη προς το Τεπελένι.

Την 1η Δεκεμβρίου 1940, ημέρα Κυριακή το χιόνι είχε σκεπάσει το ύψωμα. Ένα τμήμα του ιταλικού στρατού που οπισθοχωρούσε το κατέλαβε. Επεδίωκε την επιβράδυνση της προέλασης των Ελληνικών δυνάμεων για να δοθεί χρόνος στις ιταλικές δυνάμεις να αποσυρθούν.

Το προηγούμενο βράδυ το 6ο Σύνταγμα Πεζικού (Κορίνθου) που ανήκε στην ΙΙΙ Μεραρχία με διοικητή τον τότε τον υποστράτηγο Γεώργιο Μπάκο, συνεχίζοντας τον επιθετικό του αγώνα στην κατεύθυνση Κακαβιά –Αργυρόκστρο και Αγιοι Σαράντα είχε φθάσει στο χωριό Βουλιαράτι. Εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Βαγγέλη Ζάρου και από εκεί οργάνωσε τις επιθετικές επιχειρήσεις κατά των οπισθοχωρούντων ιταλών. Με το χάραμα άρχισε η μάχη. Η μάχη σκληρή και συνάμα φονική. Οι ιταλοί κρυμμένοι πίσω απ’ τα ερείπια αμύνονταν σθεναρά. Τα βλήματα των πυροβόλων τρυπούσαν το χιόνι που κάλυπτε το ύψωμα Αγίου Αθανασίου και έμοιαζε σαν απλωμένο κολλαριστό σεντόνι.Η ελληνική ανδρεία και ο πατριωτισμός υπερίσχυσαν. Οι ιταλοί δε μπόρεσαν να συγκρατήσουν την ορμή του ελληνικού στρατού και υποχώρησαν με βαριές απώλειες.Άλλη μια φορά, τμήμα του στρατού μας στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο είχε μεγαλουργήσει.

Οι απώλειες του ελληνικού στρατού στη μάχη αυτή όπως προκύπτει από σπάνια έγγραφα που εξασφάλισα ήταν 15 νεκροί και 130 τραυματίες. Ολοι τους από τη βόρεια Πελοπόννησο, Κορινθία και Αχαϊα. Οκτώ απ’αυτούς φιλοξενεί η Βουλιαρατινή γη στα οστεοφυλάκια του στρατιωτικού κοιμητηρίου που δημιουργήθηκε στο χωριό Βουλιαράτι.

Τα ονόματα των πεσόντων είναι τα εξής:

Φωτογραφίες πεσόντων


Στρ. Τομαράς Θεοφάνης           Στρ.Χατζής Δημήτριος



Ανθγός: Τσαντήλης Βασ

Η αδελφή του Ανθγού Τσαντήλη Βασ. και οι συγγενείς του επισκέφθηκαν τον τόπο τιμής του για πρώτη φορά το 2003

Αναζήτηση συγγενών αναγνωρισμένων πεσόντων

Στη μακρόχρονη έρευνά μου στους τόπους τιμής Ελλήνων πεσόντων του'40 έχω εντοπίσει τάφους αναγνωρισμένων πεσόντων τους οποίους μέχρι σήμερα δεν έχουν επισκεφθεί οι συγγενείς τους.
Οι προσπάθειές μου για την ενημέρωση των συγγενών με τους παροδοσιακούς τρόπους επικοινωνίας δεν έφεραν αποτέλεσμα γι'αυτό κάνω μια προσπάθεια ακόμη μέσω του διαδικτύου και καλώ από τη σελίδα αυτή όποιον γνωρίζει τους συγγενείς των παρακάτω πεσόντων να με ενημερώσει για να τους υποδείξω τον τόπο, να τον επισκεφθούν οι συγγενείς τους και να ανάψουν το κεράκι στον τάφο του ήρωα πεσόντα συγγενή τους.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Νο 1

1.Στρ. Βρυώνης ή Μπουρλάκος Διονύσιος του Θεοδώρου- Τόπος γέννησης Κυπαρισσία

2.Στρ.Γιαννάκης Θεόδωρος του Μιχαήλ –Τόπος γέννησης Φλαμουράρι Ζαγορίου

3.Στρ. Γκίκας Νικόλαος του Δημητρίου –Τόπος γέννησης Σταυρός Φθιώτιδος

4.Δεκ. Θωμάς Πλάτων του Σπυρίδωνος –Τόπος γέννησης Αργοστόλι Κεφαλλονιάς

4.Λοχ. Καρβούνης Γεώργιος του Δημητρίου –Τόπος γέννησης Αναβρυτή Ναυπακτίας

5.Λοχ. Κυριαζής Στέργιος του Κων/νου –Τόπος γέννησης Μουσουνίτσα Παρνασσίδος

6.Στρ. Λούγιας Ιωάννης του Διονυσίου –Τόπος γέννησης Εδεσσα Πέλλας

7.Στρ. Λυκουργιάς Γεώργιος του Εμμανουήλ – Τόπος γέννησης Πειραιάς

8.Στρ. Μαρίτσης Παναγιώτης του Μιχαήλ –Τόπος γέννησης Αγιος Κοσμάς Πωγωνίου

9.Στρ. Μπασούκος Γεώργιος του Ευαγγέλου –Τόπος γέννησης Θεολόγος Ευβοίας

10.Στρ. Μπουρνιάς Γεώργιος του Κων/νου – Τόπος γέννησης Βλάχοι (Χρυσοχώρι) Γορτυνίας

11. Στρ. Ντούμης Πέτρος του Ανδρέα –Τόπος γέννησης Ζέρμη (Πλαγιά) Κονίτσης

12.Στρ. Ντώμος Αλέξανδρος του Χρήστου –Τόπος γέννησης Λαγκαδάς Βάλτου Αιτ/νίας

13.Στρ. Παπαδόπουλος Παύλος του Λαζάρου –Τόπος γέννησης Αγιονέρι Κιλκίς

14.Στρ. Παπάς Γεώργιος του Ιωάννου –Τόπος γέννησης Ιωάννινα

15.Λοχίας Παπαμάργαρης Αναστάσιος του Κων/νου –Τόπος γέννησης Πράμαντα Ιωαννίνων

16.Στρ. Περβίλης ή Περβίζης Δημήτριος του Κων/νου- Τόπος γέννησης Πλαγιάρι Θεσ/κης

17.Στρ. Πέρρος Δημήτριος του Ιωάννη –Τόπος γέννησης Πειραιάς

18. Στρ. Σαρρής Δημήτριος του Γεωργίου –Τόπος γέννησης Βλαχοκερασιά Αρκαδίας

19.Στρ. Σελιγιώργης Ιωάννης του Περικλή –Τόπος γέννησης Αχλαδόκαμπος Αργολίδος

20. Στρ. Σκιαδάς Χρήστος του Ιωάννου. Τόπος γέννησης Γεωργίτσι Λακωνίας

21. Στρ. Τερμών Μωϋσέ του Αβραάμ ή Τερμίν Μουσιάν του Ναχαμά – Θεσσαλονίκη

22. Στρ. Τζουβέλης Νικόλαος του Θωμά –Τόπος γέννησης Κουκλέσι Ιωαννίνων

23. Στρ. Χαρίσης Ιωάννης του Γεωργίου –Τόπος γέννησης Βελίτσα (Ανω Τιθορέα) Φθιώτιδος

24.Στρ. Ψαρράς Δημήτριος του Σταύρου –Τόπος γέννησης Πειραιάς

Ηλεκτρονική διεύθυνση για επικοινωνία: Agpanag@gmail.com

Αντίκρισε τον τάφο του πατέρα του μετά από 69 χρόνια

Με λαμπρότητα και συγκίνηση έγιναν στις 28/10/2009 οι εκδηλώσεις για την επέτειο του ΟΧΙ στο χωριό Βουλιαράτι Αργυροκάστρου εκεί όπου βρίσκεται το μοναδικό στρατιωτικό νεκροταφείο με αναγνωρισμένους πεσόντες μαχητές του 1940-41.

 Συγκινητικές ήταν οι στιγμές όταν ο Δημήτρης Νάνος, γιός του μαχητή του'40 Δεκανέα Παναγιώτη Νάνου του Ιωάννου από τη Μεσσηνία, για πρώτη φορά μετά από 69 χρόνια, αντίκρυσε τον τάφο του πατέρα του που ποτέ δε γνώρισε.

Φωτογραφία από το βιβλίο του Αγαθοκλή Παναγούλια

"ΟΣΟΙ ΔΕ ΓΥΡΙΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ"

Τον άφησε ενός έτους και έφυγε για το μέτωπο. Δε γύρισε πίσω. Στις 10/1/41 άφησε την τελευταία του πνοή στο χωριό Βουλιαράτι. Για 69 χρόνια αγνοούσε τον τόπο τιμής του πατέρα του και φέτος ο ιστορικός ερευνητής Αγαθοκλής Παναγούλιας που εντόπισε τον τάφο του πατέρα του, τον βρήκε και τον συνόδεψε στον τόπο τιμής.

Η πρώτη επίσκεψη στον τάφο του πατέρα του μετά από 69 χρόνια

Εκ μέρους των συγγενών των πεσόντων κατέθεσε και το στεφάνι στο ηρώο των πεσόντων .

Ανάδειξη πεσόντων του' 40 μετά από 62 χρόνια

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΙ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΤΟΠΟΣ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΟΥ 1940-41

Του Αγαθοκλή Παναγούλια

Ιστορικού ερευνητή -Συγγραφέα

Στο χωριό Βουλιαράτι Αργυροκάστρου που βρίσκεται μόλις 6 χιλιόμετρα μετά το μεθοριακό φυλάκιο της Κακαβιάς βρίσκεται το μοναδικό Ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο στην Αλβανία με αναγνωρισμένους πεσόντες του 1940-41, το οποίο οι κάτοικοι διατήρησαν με αξιοθαύμαστο τρόπο, όπως θα περιγράψω στη συνέχεια.
Στο χωριό αυτό την περίοδο 1940-41 έγιναν 2 σημαντικά γεγονότα. Το πρώτο, η φονική μάχη που έγινε με τους οπισθοχωρούντες Ιταλούς στο υπερκείμενο του χωριού ύψωμα Αγίου Αθανασίου, την 1η Δεκεμβρίου 1940. Οι απώλειες 15 Ελληνες στρατιώτες νεκροί και 130 τραυματίες. Ολοι τους από τη Βόρεια Πελοπόννησο, Κορινθία και Αχαϊα. Οκτώ απ'αυτούς φιλοξενεί η Βουλιαρατινή γη στα οστεοφυλάκια του νεκροταφείου.
Το δεύτερο γεγονός, ήταν ότι στο χωριό αυτό λειτούργησε επί 3,5 μήνες το 1940-41 υγειονομικός σχηματισμός, το Σ1 Πεδινό χειρουργείο δυναμικότητας 300 κλινών. Αυτό το χειρουργείο-νοσοκομείο περιέλθαπε στους Ελληνες τραυματίες που διακομίζονταν από διάφορα μέρη του μετώπου.
Οι κάτοικοι του χωριού πρόσφεραν σπίτια, που χρησίμευσαν ως θάλαμοι νοσηλείας, πρόσφεραν κατάλληλη τροφή για τη δίαιτα των τραυματιών και άλλες υπηρεσίες που είχαν να κάνουν με επιδιόρθωση και συντήρηση δρόμων για τη μεταφορά των τραυματιών.
Οσοι απ'τους τραυματίες έχαναν τη μάχη για τη ζωή, οι κάτοικοι τους τίμησαν. Παραχώρησαν ένα χωράφι που είχε μέσα ένα εξωκλήσικαι το μετέτρεψαν σε περιστασιακό στρατιωτικό νεκροταφείο. Επραξαν αυτό που είπε ο Περικλής στον "Επιτάφιο" του "Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος".
Εχασαν τη μάχη για τη ζωή 60 περίπου στρατιώτες. Οι κάτοικοι τοποθέτησαν σταυρούς με αριθμούς και κράτησαν ένα πρόχειρο κατάλογο των ονομάτων με αρκετές ελλείψεις και ένας κάτοικος ο Δημήτρης Μπάκος επί 32 ολόκληρα χρόνια (όσο ζούσε) συντηρούσε το νεκροταφείο, στερέωνε τους σταυρούς και τους αντικαθιστούσε όταν καταστρέφονταν. Περίμενε την ημέρα, που θα μπορούσε να παραδώσει κανονικά στους συγγενείς και να δείξει τον τάφο του δικού τους ανθρώπου. Ομως η ημέρα αυτή άργησε. Αυτός έφυγε απ'τη ζωή αφού είχε παραδώσει τον πρόχειρο κατάλογο στους συγγενείς του.
Ενας άλλος κάτοικος, ο φωτισμένος δάσκαλος και Διευθυντής του Δημοτικού σχολείου του χωριού Γεώργιος Καλυβόπουλος, ζήτησε και έλαβε από τις στρατιωτικές αρχές πριν φύγουν από το χωριό, καταλόγους των απωλείων της μάχης του υψώματος Αγίου Αθανασίου και του Σ1 Πεδινού χειρουργείου. Τους ήθελε για το ηρώο που επιθυμούσε να στηθεί στο χωριό του, τον τόπο τιμής των Ελλήνων πεσόντων μαχητών του 1940-41. 
Το όραμά του έγινε πραγματικότητα μετά από 59 χρόνια όταν αυτός είχε φύγει απ'τη ζωή. Τους καταλόγους αυτούς φύλαξε ο γιος του Χρήστος Καλυβόπουλος επίσης δάσκαλος.

Το στρατιωτικό νεκροταφείο στο Βουλιαράτι Αργυροκάστρου. Εδώ αναπαύονται 59 στρατιώτες και 1 αξιωματικός.
Επίσης στα οστεοφυλάκια αυτού του νεκροταφείου έχουν μεταφερθεί τα οστά 8 πολεμιστών που έπεσαν στο ύψωμα Αγίου Αθανασίου καθώς και άλλων 120 περίπου που βρέθηκαν σε διάφορα γειτονικά μέρη.

Γνώριζα τους καταλόγους αυτούςαπό το 1995, όταν είχα ασχοληθεί με μία ιστορική έρευνα για τους πεσόντες από τον τόπο καταγωγής μου, την επαρχία Ολυμπίας. Στην έρευνα αυτή είχα εντοπίσει αρκετούς στρατιώτες για τους οποίους ως τόπος αποβιώσεως αναφερόταν το Σ1 Πεδινό χειρουργείο χωρίς άλλα στοιχεία. Με απασχόλησε ο τόπος που λειτούργησε το νοσοκομείο αυτό γιατί καμία ιστορική πηγή δεν το αναφέρει.
Από τις μονάδες των πεσόντων προσδιόρισα ότι πρέπει να βρίσκεται στην περιφέρεια Αργυροκάστρου και μετά από αρκετές προσπάθειες απευθύνθηκα και στο Βουλιαρατινό δάσκαλο Χρήστο Καλυβόπουλο που γνώριζα ότι αυτός την περίοδο του 1940-41 βρισκόταν ατην περιοχή αυτή και είχε προσφέρει μάλιστα και σημαντικές υπηρεσίες για τους Ελληνες μαχητές του' 40.
Αυτός με πληροφόρησε για τον τόπο λειτουργίας του Σ1 Πεδινού χειρουργείου και έθεσε στη διάθεσή μου τα σημαντικά έγγραφα που προανέφερα, τα οποία είναι τα μοναδικά, γιατί όπως προκύπτει απ΄την Ιστορία του στρατού (ΓΕΣ/ΔΙΣ) μόλις μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα δόθηκε εντολή αφενός μεν να αποσυρθούν οι υγειονομικοί σχηματισμοί αφετέρου δε να καταστραφούν τα αρχεία. Ετσι χάθηκε και η ιστορία μας και αν δεν είχε προνοήσει ο Διευθυντής του σχολείου να ζητήσει τα έγγραφα αυτά, δεν θα γνωρίζαμε σήμερα τους Ελληνες πεσόντες στο χωριό Βουλιαράτι.
Το 1999 όταν αποκαταστάθηκαν οι σχέσεις Ελλάδος και Αλβανίας η Ελληνική Πολιτεία, έπραξε το καθήκον της. Ανακατασκεύασε το στρατιωτικό νεκροταφείο, έφτιαξε ατομικούς τάφους και τοποθέτησε μέσα σ'αυτούς τα οστά των πεσόντων, έγραψαν δε πάνω σ'αυτούς τα ονόματά τους. Σε 18 έγραψαν "ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ".
Οταν το διαπίστωσα αυτό από μια εκπομπή της Ελληνικής τηλεόρασης, ζήτησα πληροφορίες από τους κατοίκους του χωριού και για να συμπληρώσω την έρευνά μου επισκέφθηκα το χωριό αρκετές φορές.
Στην πρώτη επίσκεψή μου διαπίστωσα ότι κανένας από τους συγγενείς των πεσόντων δεν είχε επισκεφθεί τον τόπο που αναπαύονται οι δικοί τους και ο λόγος ήταν γιατί κανένας δε φρόντισε να τους αναζητήσει και να τους ενημερώσει.
Μετά τις διαπιστώσεις αυτές θεώρησα χρέος μου, να βρώ τους συγγενείς τους και να γράψω ένα βιβλίο που αναφέρεται στα ιστορικά γεγονότα της περιόδου εκείνης στην περιοχή και στους πεσόντες, που κρατεί στα σπλάχνα της η Βουλιαρατινή γη. Το βιβλίο με τίτλο "ΟΣΟΙ ΔΕ ΓΥΡΙΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ"   το οποίο πρόσφερα δωρεάν στο χωριό για να εξασφαλίσουν έσοδα για τη συντήρηση του νεκροταφείου και για έργα στο χωριό. Το βιβλίο έχει κατατεθεί στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και σε αρκετές βιβλιοθήκες, όσες βρήκα καταχωρημένες.
Με πολλές δυσκολίες έψαξα και βρήκα αρκετούς συγγενείς, τους οποίους επισκέφθηκα σε διάφορα μέρη της χώρας, πήρα πληροφορίες και τις φωτογραφίες των πεσόντων  τις οποίες παραθέτω στο βιβλίο το οποίο έγραψα γι'αυτούς. Τις φωτογραφίες αυτές τοποθετήσαμε στη συνέχεια και στους τάφους των πεσόντων.
Στις 28 Οκτωβρίου 2002 οργανώσαμε προσκυνηματική εκδρομή στον τόπο τιμής όπου για πρώτη φορά μετά από 62 χρόνια οι συγγενείς αντίκρυσαν τους τάφους των πεσόντων. Οι σκηνές ήταν συγκινητικές.

  Νεκροταφείο πεσόντων -Φωτογραφικά στιγμιότυπα από την πρώτη επίσκεψη συγγενών

 Οι φορείς του χωριού στο διήμερο 27 και 28 Οκτωβρίου 2002 οργάνωσαν εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τους πεσόντες. Τις εκδηλώσεις τίμησαν ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστάσιος, ο  Πρόξενος της Ελλάδος στο Αργυρόκαστρο, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου, Πανεπιστημιακοί της Ελληνικής Μειονότητας, εκπρόσωποι του Υπουργείου Αμυνας
της Ελλάδος, οι συγγενείς των πεσόντων, σχολεία και φορείς της περιοχής και πλήθος κόσμου.

  Τρισάγιο πεσόντων στις 28.10.2002 κατά την πρώτη επίσκεψη συγγενών
χοροστατούντος του Αρχιεπικόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ.Αναστασίου

Το πρώτο προσκλητήριο πεσόντων με όλα τα ονόματα στις 28.10.2002 κατά την πρώτη επίσκεψη των συγγενών

Εκτοτε οι συγγενείς των πεσόντων στις 28 Οκτωβρίου παραβρίσκονται στη γιορτή που γίνεται στον τόπο τιμής που αναπαύονται οι πεσόντες συγγενείς τους.
Μετά τη δοξολογία και το τρισάγιο στο νεκροταφείο των πεσόντων, ακολουθεί φιλοξενία των συγγενών στην πλατεία του χωριού και ανανεώνεται το ραντεβού για τον επόμενο χρόνο.

Ιστορικές μελέτες και έρευνες

1.Εντοπισμός νεκροταφείου πεσόντων μαχητών του 40 στη νότια  Αλβανία, ανάδειξη πεσόντων και ενημέρωση συγγενών

Συγγραφή ιστορικού πονήματος με τίτλο:
"ΟΣΟΙ ΔΕ ΓΥΡΙΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ"

Αναφέρεται στους Ελληνες μαχητές του 1940-41 που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο χωριό Βουλιαράτι Αργυροκάστρου.
Οι συγγενείς των πεσόντων έμαθαν γι'αυτούς μετά από 62 χρόνια χάρη σε αυτό το βιβλίο και στις 28 Οκτωβρίου 2002 έκαμαν την πρώτη επίσκεψη στον τόπο τιμής.

Στο βιβλίο αυτό αναφέρονται τα πολεμικά γεγονότα της περιόδου 1940-41 στην επαρχία Αργυροκάστρου και παρατίθενται ιστορικά έγγραφα και κατάλογος με τους πεσόντες που φιλοξενεί
το νεκροταφείο Βουλιαρατίου καθώς και φωτογραφίες για ορισμένους απ'αυτούς.

2.Ιστορική έρευνα και συγγραφή βιβλίου με τον τίτλο

"ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΠΟΥ ΔΕ ΓΥΡΙΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ".

Οπως αναφέρεται και στον υπότιτλο του βιβλίου αναφέρεται στους
καταγόμενους από την επαρχία Ολυμπίας του νομού Ηλείας μαχητές
του 1940-41.
Οι περισσότεροι απ'αυτούς έμειναν για πάντα εκτός των συνόρων στα
βουνά και τα λαγκάδια του Αλβανικού χώρου.